Hangen je vissen bovenin je aquarium naar lucht te happen, dan heb je waarschijnlijk te maken met een tekort aan zuurstof in het aquarium. Zelf heb ik ook last gehad van vissen die naar lucht happen en heb gelijk uitgezocht waarom ze dat doen.
Maar eerst: Waarom hapt een vis naar lucht? Een vis hapt naar lucht als deze te weinig zuurstof binnen krijgt. Dit kan komen omdat er te weinig zuurstof in het water zit, of dat de vis moeite heeft met het opnemen van zuurstof via de kieuwen door ziekte of slecht water. Sommige vissen, zoals betta’s en goerami’s, halen hun zuurstof uit de lucht en niet uit het water.
Er zijn dus een aantal vissen die wel naar lucht happen juist omdat ze dat moeten doen. Voor de meeste vissen geldt echter dat ze via het water aan hun zuurstof komen en daar gaat dit artikel over. Happen jouw vissen naar lucht en doen ze dat normaal niet? Lees verder en handel snel! Hieronder staat ook gelijk een noodoplossing die je kunt uitvoeren om je vissen te redden.
Hoe ademen vissen onder water?
Vissen halen zuurstof uit het water via hun kieuwen. Dit doen ze door zuurstofrijk water via hun mond door hun kieuwen te laten stromen om zo het zuurstof uit het water te filteren en in het bloed op te nemen.
De hoofdoorzaak waarom vissen dus naar lucht happen is een tekort aan het zuurstof in het water en dat kan op een aantal verschillende manieren voorkomen.
Snel zuurstof toevoegen aan een aquarium
Als je nu last hebt van een enkele vis die naar lucht hapt en dat normaal niet doet, dan heb je hoogstwaarschijnlijk te maken met zuurstoftekort in het water. De zwakste vissen zijn vaak de eerste die naar lucht happen en als je het probleem niet snel verhelpt volgt de rest van de vissen snel.
Dit moet je doen om snel zuurstof in je aquarium water te krijgen:
- Vervang meteen 40% tot 60% van het water
- Verhoog eventueel de capaciteit van het filter om een betere doorstroming van het water te krijgen
- Zet een extra luchtsteentje in het aquarium om snel het zuurstofniveau te verhogen
- CO2 toevoer tijdelijk uitschakelen
Nu is het de zaak om zo snel mogelijk de onderliggende oorzaak te vinden waarom er een zuurstoftekort in je aquarium zit.
Oorzaken waarom vissen naar lucht happen
1. Er zit teveel CO2 in het aquarium
CO2 is perfect als je jouw aquariumplanten extra hard wilt laten groeien zodat er meer zuurstof in je water terecht komt, maar als je teveel CO2 injecteert heeft dit juist het tegengesteld effect.
Overdag produceren planten zuurstof, maar zodra het licht uit gaat zullen ze zuurstof gaan gebruiken. Het kan dus zomaar zijn dat je zuurstof de volgende ochtend in zijn geheel is gebruikt door de planten, waardoor je vissen nu lucht zitten te happen! Snoei je planten daarom bij en reduceer de hoeveelheid CO2 die je toevoegt.
Ook kan het ventiel van de CO2 regelaar defect zijn waardoor deze teveel CO2 in je aquarium injecteert. Je kunt dit zien door het aantal belletjes te tellen die eruit komen.
Met CO2 meter kun je snel achterhalen of dit het probleem is.
2. Te weinig planten of licht in het aquarium
Het is waar dat planten overdag zuurstof afgeven aan het water, maar als je te weinig planten hebt dan produceren ze simpelweg te weinig zuurstof voor het aantal vissen in je aquarium. Ook hierdoor zullen de vissen in paniek raken en bovenin het aquarium naar lucht proberen te happen.
Ook kan het zijn dat je wél genoeg planten hebt, maar weer te weinig licht. Het licht zorgt voor fotosynthese in de plant waardoor deze groeit en ook zuurstof afgeeft. Bij te weinig licht stagneert de groei én de zuurstofafgifte.
3. Onvoldoende beweging van het water
Wat velen niet weten is dat er ook zuurstof in het water gebracht kan worden via het oppervlakte van het aquarium. Dit fenomeen noemt met gaswisseling. Hoe groter het oppervlakte van het water dat in aanraking komt met de lucht, hoe beter zuurstof opgenomen kan worden.
Daarbij is het wel van belangrijk dat het water voldoende in beweging wordt gehouden. Het beste kun je de uitgang van je filter ook aan de bovenkant van het oppervlakte laten uitkomen zodat het oppervlaktewater in beweging blijft. Hierdoor zal er continue zuurstof worden opgenomen en CO2 worden afgegeven.
4. Watertemperatuur is te hoog
Een hogere watertemperatuur betekend automatisch dat er minder zuurstof in het water kan zitten.
Bij een tropisch aquarium zul je het water op temperatuur moeten houden met een aquariumverwarming. Controleer of deze op de juiste temperatuur staat ingesteld én controleer of de temperatuurregeling niet defect is. Als je verwarming continue aan is (check het lampje) dan is dit waarschijnlijk de oorzaak waarom je vissen naar lucht happen. Het is gewoon veel te warm in het water waardoor het zuurstofgehalte is gezakt.
Te warm water door een defecte aquarium verwarming? Vervang 10 tot 20% van het water om zo snel je aquarium koeler te maken.
Als je geen verwarming in je aquarium hebt zitten is dit probleem vaak uitgesloten. Wel moet je ervoor zorgen dat je aquarium niet in het zonlicht staat of naast radiator in huis. Vissen zijn sowieso erg gevoelig voor temperatuur wisselingen, dus extra opletten!
5. Algen in het aquarium verbruiken alle zuurstof
Algen in je aquarium zijn ook levende organismes die zuurstof nodig hebben, en ja, dat halen ze uit het water. Als je echt last hebt van groen water, of erg veel algen hebt in het algemeen, dan kan dit zomaar eens het probleem zijn.
Zweefalg, het kenmerkend groene aquarium water, kun je makkelijk bestrijden door je aquarium 4 tot 5 dagen volledig donker te maken. Stop daarbij ook je CO2 toevoer, anders absorberen je planten al het zuurstof. Bouw daarna voorzichtig weer het lichtschema op, bijvoorbeeld beginnen met 5 uur en elke dag een half uur erbij totdat je op het oude niveau bent.
6. Te veel vissen in het aquarium
Tja, veel vissen betekend dat je veel zuurstof nodig hebt. Het kan zijn dat je hier in het begin geen problemen mee had, maar ook vissen groeien en daarbij ook hun zuurstofbehoefte.
Ga opzoek naar een groter aquarium, geef wat vissen weg, zet meer planten in je aquarium of plaats een luchtsteentje in het aquarium.
Als je erg vervuilende vissen hebt, zoals bijvoorbeeld goudvissen, kunnen die uitwerpselen zorgen voor versnelde algengroei en verstopte filters. Al dat bioafval moet trouwens door bacteriën worden opgeruimd die flink wat zuurstof verbruiken.
Veel vissen is dus ook vaker onderhoud plegen, op tijd een deel van het water verversen en de bodem schoonmaken.
7. Ziektes
Ziektes kunnen de kieuwen van de vissen aantasten waardoor ze lucht proberen te happen bovenin het aquarium. Kijk of je tekenen van infecties kunt waarnemen bij de vissen. Let hierbij op vlekjes, verkrampte vinnen of infecties door schimmel of bacteriën. Veel ziektes kunnen de kieuwen aantasten, of ervoor zorgen dat er slijm ophoopt dat zorgt voor een verminderde zuurstofopname.
Kieuwproblemen zijn lastig te diagnosticeren en ik kan alleen maar het advies meegeven om contact op te nemen met een dierenarts.
8. Lage waterkwaliteit
Lees je nog mee? Heb je alle bovenstaande 7 punten geprobeerd, maar is daarmee het probleem niet verholpen? Dan kan het zijn dat de kwaliteit van het water niet in orde is.
Zowel ammoniak als nitriet in het water kan de kieuwen van je vissen aantasten, dus test gelijk je water op deze twee stoffen. Als er teveel ammoniak aanwezig is werkt dit irriterend op de kieuwen van de vis en deze zal daardoor slijm gaan aanmaken, waardoor deze minder effectief zuurstof uit het water kan filteren.
Een te hoog nitrietgehalte heeft een nadelig effect op het zuurstof transport in het bloed van de vis.
Meet je 1 of beide stoffen? Vervang dan direct 50% van het water en achterhaal waarom deze waardes aanwezig zijn. Het kan aan een tal van zaken liggen zoals: een verstopte filter, te veel voer gegeven, een dode vis of veel uitwerpselen in je aquarium.
Veelgestelde vragen
Waarom happen goudvissen onder water?
Vissen hebben zuurstof nodig om te ademen en die zuurstof halen ze uit het water. Zuurstof haalt een vis uit het water door deze langs de kieuwen te laten stromen, en de enige manier om water langs de kieuwen te laten stromen is door via de mond water te happen.