De zomers lijken wel steeds warmer te worden en daardoor warmt ook het water van je aquarium op. Bij extreem warme dagen kan het water zelfs te warm worden voor je vissen waardoor ze onnodig gestrest raken of zelfs kunnen overlijden.
Aan de hand van 9 praktische tips leg ik je uit hoe je de temperatuur van je aquarium kunt verlagen zodat je vissen veilig de zomer doorkomen.
Inhoudsopgave
Moet je een aquarium koelen?
Om te bepalen of je een aquarium moet koelen is het belangrijk om eerst na te gaan welke temperatuur jouw vissen maximaal kunnen verdragen. De meeste koudwatervissen kunnen nog goed overweg met watertemperaturen tot 25°C, terwijl warmwatervissen zoals bijvoorbeeld guppy’s nog tot 28°C.
Over het algemeen moet je denken aan het verlagen van je watertemperatuur als dit ca. 3 tot 4 °C boven de standaard temperatuur ligt. Is je aquarium normaal 21°C? Dan zou je bij 25°C toch echt aan het koelen van je aquarium moeten beginnen.
Een te warm aquarium komt over het algemeen vaker voor bij kleine aquariums. Water werkt namelijk als een soort temperatuurbuffer: hoe meer water je hebt, hoe lang het duurt om het op de warmen. Als het echt dagenlang warm blijft kunnen ook de grotere aquariums in de problemen raken aangezien. De buffer die ze hadden is nu weg met het gevolg dat nu een grote partij water afgekoeld moet worden.
Zuurstof tekort in je aquarium door warm water
Het grootste probleem waar je tegenaan loopt is waarschijnlijk een tekort aan zuurstof in het warme aquarium water. Warm water kan nu eenmaal minder zuurstof opnemen dan kouder water.
Vooral vissen waarbij het zuurstofgehalte goed op orde moet zijn, zoals goudvissen, is het van belang dat je tijdens de warme dagen een (extra) luchtsteentje in het water legt. Hiermee zorg je ervoor dat de maximale hoeveelheid zuurstof in het water opgelost kan worden. Ook zou je gebruik kunnen maken van zuurstoftabletten om je water een extra boost te geven.
Het is dan enkel nog zaak om de boel verder af te koelen met de tips die ik je hieronder ga geven.
Hoe kun je een aquarium koelen?
1. Installeer een temperatuurmeter met alarm
Deze tip verlaagd zorgt er niet voor dat de temperatuur van je water verlaagd wordt, maar het is wel een verdomd handig apparaatje dat je verteld als je water te warm aan het worden is.
Stel de temperatuurmeter met geluidssignaal in op een temperatuur die enkele graden boven je gewenste temperatuur ligt. Zo kun je ingrijpen wanneer het nodig is én je hoeft niet elke dag continue de temperatuur in de gaten te houden.
2. Gebruik een aquariumkoeler
Ik zal maar meteen met de meest voor de hand liggende oplossing komen om je aquarium te koelen: maak gebruik van een aquariumkoeler.
Een aquariumkoeler is een extern apparaat waar je aquariumwater doorheen loopt en afgekoeld wordt. Je kunt het vergelijken met een koelkast waar je water doorheen laat lopen.
Het grootste voordeel is dat een aquariumkoeler gelijk ingrijpt als deze merkt dat je water te warm wordt. Door geleidelijk aan te koelen zullen je tevens geen grote temperatuurschommelingen krijgen in het water, en dat waarderen je vissen enorm!
Daarnaast heb je er ook weinig omkijken naar waardoor je in de zomer niet continue bezig bent met allerlei manieren om je temperatuur maar omlaag te krijgen.
Natuurlijk heeft zo een gemak ook zijn nadelen: het is een kostbare oplossing die niet voor elke aquariumhouder is weggelegd. Je zit snel aan de €500 voor een instapmodel.
3. Haal de kap van het aquarium af
Je kunt direct winst halen door de kap van je aquarium af te halen. Hierdoor kan de warmte makkelijker uit je aquarium ontsnappen en dat kan vaak al voldoende zijn.
Mijn advies is om wel een gaas aan te brengen aan de bovenkant van het aquarium zodat je vissen er niet uit springen. Kies voor een gaas waar je kleinste vis niet doorheen past.
4. Verlichting reguleren
Aquariumverlichting geeft naast licht vaak ook een hoop warmte af. Dit is zeker het geval als je gebruik maakt van halogeen of TL-verlichting. Door je verlichting te reguleren kun je zorgen dat er minder warmte in het water gestraald wordt.
Je zou ervoor kunnen kiezen om de halogeen- of TL-verlichting te vervangen door LED. LED verlichting geeft namelijk minder warmte af en is ook nog wat energiezuiniger. Het is wel weer een extra uitgavenpost waar je rekening mee moet houden.
Een tweede manier om warmte instraling te verlagen is door de verlichting hoger te plaatsen. Hierdoor komen je lampen verder van het aquarium te staan waardoor er meer ruimte tussen de lampen en het water komt te zitten. Hierdoor zorg je er tevens voor dat er een betere luchtstroom plaatsvindt die het water kan afkoelen én je lampen geven minder warmte af aan het water.
Als laatste redmiddel kun je ook de verlichting van je aquarium deels of compleet uitschakelen. Let erop dat je vissen niet gestrest raken doordat het lichtschema ineens veranderd zodra je alle verlichting uitzet. Het is doorgaans beter om de verlichting voor een deel uit te schakelen en hoger te hangen.
5. Aquarium koelen met een ventilator
Mocht je bovenstaande tips al hebben opgevolgd, dus lampen omhoog en kap eraf, dan kun je het aquarium water extra afkoelen door middel van een ventilator.
Dan bedoel ik geen staande ventilator die tegen je aquarium aanblaast, maar 1 of meerdere kleine ventilatoren die over je wateroppervlakte blazen. Hierdoor stimuleer je de verdamping van het water waardoor het water sneller afkoelt. Het kan immers haar warmte kwijt aan de versnelde luchtstroom.
Ook zorgt een ventilator voor een wat ruwere stroming aan de bovenkant van het water, waardoor het koude oppervlaktewater zich beter vermengd met het warme aquariumwater.
Er zijn speciale ventilators te koop die je op de rand van je aquarium kunt klikken en op het water kunt richten. Richtprijs zit ergens tussen de €50 en €100, afhankelijk van de hoeveelheid ventilatoren.
Als je een beetje creatief bent zou je ook een aantal 12V computerventilatoren kunnen gebruiken. Die kosten doorgaans maar een paar euro per stuk. Het vereist natuurlijk wel een beetje handwerk en creativiteit ;-).
6. Plaats een luchtsteentje in het aquarium
Zoals ik in het begin al heb aangegeven kan warm water minder zuurstof opnemen dan koud water. Daarom is een luchtsteentje altijd een goed idee om ervoor te zorgen dat het water de maximale hoeveelheid zuurstof kan absorberen.
Maar het heeft nog een voordeel: al die bubbeltjes die uit de luchtsteen komen zorgen voor een verhoogde waterstroming in het aquarium. Hierdoor zorg je ervoor dat het warme water in het aquarium naar boven wordt geduwd om het verder af te koelen. Hoewel het effect klein is, is het wel aanwezig.
7. Reguleer de kamertemperatuur waarin het aquarium staat
Het afkoelen van je aquarium water lijkt de meest voor de hand liggende oplossing. Door echter de kamertemperatuur waarin het aquarium staat te reguleren kun je voorkomen dat het aquarium te warm wordt.
Het makkelijkste wat je nu kunt doen is door je gordijnen of rolluiken overdag dicht te doen om zo te warmte buiten te houden. In de avond zet je een aantal ramen open zodat er wat koelere lucht door de ruimte kan stromen.
Ook zou je ervoor kunnen kiezen om het aquarium tijdelijk ergens anders te zetten. Natuurlijk is dat bij een groot aquarium niet zo vanzelfsprekend, maar voor een klein aquarium moet het goed te doen zijn. Hoe lager het aquarium staat, des te koeler het is.
De ideale manier om de temperatuur van de kamer te regelen is natuurlijk een airco. Het is net zoals de aquariumkoeler een duurdere oplossing, maar zorgt voor erg veel gemak tijdens warme dagen.
8. Ververs het aquarium water
Het aquarium afkoelen door het water te verversen is een oplossing die je kunt toepassen. Let daarbij erg goed op dat je nooit koud water aan een aquarium toe moet voegen. Hierdoor zakt je watertemperatuur binnen enkele minuten al snel een paar graden. Ja, je temperatuur is weer op orde, maar je vissen krijgen een enorme klap door dat snelle temperatuurverschil.
Controleer daarom eerst de temperatuur van het water dat je gaat toevoegen. Het mag hooguit een paar graden koeler zijn dan het aquarium zelf.
9. Aquarium koelen met ijs
De tips die ik hierboven al noemde zijn effectieve manieren om je aquarium te koelen. Echter is er 1 methode die ik omstreden, en zelfs gevaarlijk vind, en dat is om je aquarium met ijs te koelen.
Laat ik voorop stellen dat je nooit direct ijsblokjes, coolpacks of wat dan ook in het aquarium moet leggen. Dit zorgt voor een te groot temperatuurverschil waardoor je vissen gestrest raken en ziek kunnen worden.
Wel zou je een bakje met water en ijsblokjes kunnen vullen en dat op het oppervlakte van het aquarium laat drijven. Hierdoor zal het water een minder grote temperatuurschok krijgen.
Het nadeel is echter dat je op die manier heel veel ijs nodig hebt om de temperatuur onder controle te krijgen. Als je het al onder controle krijgt, want het kan zomaar zijn dat je water te veel afkoelt als je niet continue aan het meten bent.